2024, sinema dünyasında kadın başroller açısından tarihi bir yıl oldu. San Diego State Üniversitesi Televizyon ve Sinemada Kadın Çalışmaları Merkezi’nin araştırmasına göre ABD’de en çok gişe yapan 100 filmin 42’sinde kadınlar başroldeydi ve erkek başrollerle ilk kez eşit seviyeye ulaşıldı.
Ayrıca, kadınların başrol olduğu ya da başrolü paylaştığı filmler %54’e yükseldi. 10 dalda Oscar adayı olan Wicked, Oscar adayı Inside Out 2 ve Moana 2, 5 dalda Oscar adayı The Substance gibi yapımlar, yalnızca gişede büyük başarı yakalamakla kalmadı, aynı zamanda kadın karakterlere güçlü ve derinlikli roller sundu.
Ancak bu yükselişe rağmen sinema sektöründe eşitlik henüz tam anlamıyla sağlanmış değil. Yaş faktörü hala büyük bir engel olmaya devam ediyor. 40’lı yaşlarına giren kadın karakterlerin oranı dramatik bir şekilde azalırken, aynı yaş grubundaki erkek karakterlerin oranı artış gösterdi.
Araştırmaya dahil olan The Substance, orta yaşlı bir kadın karakterin sistem tarafından nasıl dışlandığını çarpıcı bir şekilde ele alarak, Hollywood’daki yaş ayrımcılığına dikkat çeken yapımlardan biri oldu.
Kadın karakterlerin görünürlüğü artsa da, perde arkasında işler pek değişmedi. En çok gişe yapan filmlerin %70’inde en az 10 erkek kilit pozisyonlarda yer alırken, bu sayı kadınlar için yalnızca %8’di. 2024’te vizyona giren filmlerin %72’sinde erkeklerin kadınlara kıyasla daha fazla konuşma süresi vardı. Üstelik konuşma sahnesi olan erkek karakterlerin %62’sinin belirgin bir mesleği varken, kadın karakterlerde bu oran sadece %38’di.
Bu yıl sinema dünyasında trans bireylerin temsili açısından da önemli bir gelişme yaşandı. 13 dalda Oscar adayı olan Emilia Pérez, trans oyuncu Karla Sofía Gascón’un performansıyla dikkat çekti ve Cannes Film Festivali’nde büyük yankı uyandırdı. Kadın karakterlerin çeşitliliği artarken, LGBTQ+ bireylerin ve beyaz olmayan kadınların görünürlüğünün azalması, eşitliğin yalnızca bir noktada değil, her alanda sağlanması gerektiğini gösteriyor.
Kadın başrollerin bu kadar yükselmesinde yönetmen ve senarist koltuğundaki kadınların büyük etkisi var. 2024’te en az bir kadın yönetmeni veya senaristi olan filmlerde, başroldeki kadın karakter oranı %81’e ulaştı. Buna karşılık, tamamen erkeklerden oluşan ekiplerin yönettiği filmlerde bu oran yalnızca %33’tü. Önümüzdeki yıl Ballerina, M3gan 2.0, Freakier Friday ve Wicked: For Good gibi kadın başrollü yapımlar vizyona girecek. 2025 Oscar sonuçları nasıl şekillenecek bilinmez ama kadınların sinemadaki yeri artık tartışılmaz bir noktaya ulaştı.
2025 Oscar sahipleri yakında belli olacak. Yılın yapımları ve Akademi adayları, kadınların ve trans bireylerin sinemadaki kritik öneminin altını bir kez daha çiziyor.
Kapak: Getty, @mubiturkiye
İlginizi çekebilecek bir diğer yazı >>>>> 2025 Oscar adayları belli oldu
