Ketojenik kelimesi aslında ketozis kelimesinden geliyor. Ketozis, düşük karbonhidrat durumunda vücudun enerji elde etmek için yağ yakması demek. Düşük karbonhidrat alarak beslenme, kandaki glikoz seviyesini ve bununla doğru orantıda da insülini düşürüyor. Vücut, yeterli ölçüde glikoz ve karbonhidrat alamayınca bu sefer yağ yakmaya yöneliyor.
Enerji için vücut yağ yakmaya başladığında ise “keton” denilen cisimler ortaya çıkıyor.
Ketojenik diyet aslında bir beslenme biçimidir. Enerjiyi karbonhidratlardan almaya alışan vücudunuza, kullanması gereken enerjiyi yağdan almasını öğretmektir. Bu da ciddi bir adaptasyon süreci ister.
Ketojenik Diyette Yasaklar ve Serbestler
Ketojenik diyet yapacaksanız öncelikle diyette yasak ve serbest olan yiyecekleri tam olarak anlamanız gerekiyor.
Ketojenik diyette serbest olan yiyecekler: Tereyağı, zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar, kuru yemişler, süt ve süt ürünleri, et çeşitleri, avokado ve yumurta gibi gıdalar.
Ketojenik diyette yasak yiyecekler: Karbonhidratı yüksek olan; ekmek, makarna, pirinç gibi gıdalar ketojenik diyette yasaktır. Ayrıca kök sebzeler, şekerli gıdalar, mısır şurubu, meyve suyu, pekmez gibi gıdalar da ketojenik diyette tüketilmez.
Ketojenik Diyetin Faydaları
Son günlerin en popüler diyetlerinden biri olan ketojenik diyet için, Instagram’da #keto hashtag’iyle milyonlarca paylaşım yapılmış durumda.
Vücudunuzu tercih ettiği enerji kaynağı olan karbonhidratlardan yoksun bırakırsanız ketozise girersiniz; yani yakıt olarak yağ yakarsınız. Bunun sözde yararları kilo kaybı, artan odaklanma ve daha fazla enerjidir. Bu diyeti uygulayan çoğu insan, kahvesine yağ eklemek veya her şeyi Hindistan cevizi yağıyla pişirmesi gerektiği gibi bir şey düşünme hatasına düşüyor. Ancak karbonhidrattaki azalma, süreci başlatmak için tek başına yeterli.
Bu herkes için uygun değil. Dayanıklılık tek hedefinse, diyet yardımcı olabilir (maraton koşucuları glikojen depolarını boşalttığında “duvara” toslar). Ancak Beslenme Uzmanı Martin MacDonald, “Formda kalma yöntemin düzenli ağırlık çalışmaları ve kardiyo antrenmanlarını karıştırmayı içeriyorsa, ketojenik diyet yüksek yoğunluklu performansı azaltabileceğinden senin için en uygun beslenme düzeni değil” diyor. Büyük bir engel ise diyetin katılığı.
Ketojenik Diyet Kanseri Önler mi?
Ketojenik diyet sadece kilo vermek için değil, çeşitli hastalıkların etkilerini azaltmak için de son zamanları n en favori diyetlerinden biri. Bilindiği gibi vücuda fazla karbonhidrat ve şeker alındığında enflamasyon (iltihap) artıyor ve bu enflamasyon, hücrelerin savunma mekanizmalarını bozuyor, çoğu zaman da hücrelerin ölmelerine neden oluyor. Bu hücrelerin bozulması ve ölmesi de pek çok hastalığa neden oluyor. Bu hastalıkların başında ise epilepsi ile diyabet var.
İlk olarak 1920’lerin başında epilepsi nöbetlerini azaltmak için uygulanmaya başlanan ketojenik diyet, daha sonra ’90’larda tekrar gündeme geliyor. Hacettepe Üniversitesi’nde 2013 yılında epilepsi hastalığı olan çocuklar üzerinde yapılan araştırmanın sonucunda ise 3 ay ketojenik diyet uygulanan çocukların %54’ünde epilepsi nöbetleri azaldığı gözlemleniyor.
Sadece bu iki hastalık da değil; Alzheimer, parkinson, mide ekşimesi, yüksek tansiyon gibi pek çok hastalığın etkileri, ketojenik diyetin uygulanmasıyla azalabildiği söyleniyor.
Ayrıca son dönemde kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak için de bazı doktorlar tarafından ketojenik beslenmenin tavsiye edildiği biliniyor.
Ekstra Yağ ve Daha Az Karbonhidrattan Nasıl Fayda Sağlarsınız?
Biftek pişirmeye ne dersiniz? Hafta sonu yağsız tavuğunu kemiksiz bir pirzolayla değiştirin. Biftekteki yağ, baskın bir şekilde oleik asitten oluşur. Bu da, zeytinyağında bulunan kalp dostu yağla aynı.
Haftada iki gün aralıklı olarak karbonhidratı kesmek, American Association for Cancer Research’e göre yağ kaybı sağlamak ve insülin direncini düşürmek için yeterli. Bir sonraki hafta sonu yumurtanı ekmeksiz tüketmeyi dene.
Ketojenik Diyette Dikkat Edilmesi Gerekenler
– Ketojenik diyette dikkat edilmesi gerekenlerin başında ilk olarak yağ yemek geliyor. Yağ tüketimini artırın. Tabi bu yağlar zeytin yağı gibi faydalı yağlar olsun.
– Sebzeleri buharda pişirin ve yağı üzerine soğuk olarak ekleyin. Asla kıartma yapmayın.
– Bol su için
– Protein alımına dikkat edin. Ne az protein, ne fazla protein.
– Mutlaka uzman kontrolünde diyetinize devam edin
Not: Bir uzmana görünmeden bu diyeti uygulamamanızı tavsiye ediyoruz.
